კონსპექტი – ვადების ცნება და სახეები სამოქალაქო სამართალში

სამოქალაქო სამართალში ვადა ეწოდება დროის მონაკვეთს, რომლის დადგომას , თუ გასვლას მოჰყვება გარკვეული სამართლებრივი შედეგები.
ვადების კლასიფიკაცია სხვადასხვა საფუძვლით ხდება. იმის მიხედვით თუ ვის მიერ არის განსაძღვრული სამოქალაქო უფლებების რეალიზაციის ვადა , განასხვავებენ კანონიერ, სახელშეკრულებო და სასამართლო ვადებს. კანონიერია ვადა , რომელიც განსაზღვრულია კანონით თუ სხვა ნორმატიული აქტით. სახელშეკრულებო არის ვადა , რომელიც დაწესებულია მხარეთა შეთანხმებით , ხოლო სასამართლო ვადა არის ის ვადა , რომელსაც სასამართლო ადგენს.
იმის მიხედვით, თუ რა შედეგი შეიძლება მოჰყვეს ვადის დადგომას თუ გასვლას , განასხვავებენ უფლების წარმომშობ , უფლების შემცვლელ და უფლების შემწყვეტ ვადას.
თავისი დანიშნულების მიხედვით განასხვავებენ:

1) სამოქალაქო უფლების წარმოშობის ვადას

2) სამოქალაქო უფლების განხორციელების ვადას

3) ვალდებულების შესრულების ვადას და

4) უფლების დაცვის ანუ ხანდაზმულობის ვადას.
უფლების წარმოშობის ვადა – ეს არის დრო, რომლის დადგომა ან გასვლა იწვევს სამოქალაქო უფლების წარმოშობას.
უფლებათა განხორციელების ვადა არის პერიოდი , რომლის განმავლობაში პირს , რომელსაც აქვს სამოქალაქო უფლებები, შეუძლია გამოიყენოს ამ უფლებებით გათვალისწინებული შესაძლებლობები.
სამოქალაქო უფლებათა მოქმედების ვადა ანუ ის დრო , რომლის განმავლობაშიც მოქმედებს ეს სამოქალაქო უფლებები.
აღკვეთითი ვადა ანუ ისეთი ვადა , რომელიც არა მარტო მკაცრად განსაზღვრავს უფლების მოქმედების დროს, არამედ ითვალისწინებს ამ ვადის შეწყვეტას მის გასვლამდე , თუ ეს უფლება არ ხორციელდება ან არაჯეროვნად ხორციელდება.
საპრეტენზიო ვადა ანუ ის დრო , რომლის განმავლობაში უფლებამოსილ პირს შეუძლია , ვიდრე სასამართლოს მიმართავდეს, უშუალოდ ვალდებულ პირს მიმართოს წარმოშობილი უთანხმოების მოსაგვარებლად. იმ პროდუქციისათვის , რომელიც შედარებით ხანგძლივი ხმარებისთვისაა გათვალსიწინებული, ჩვეულებრივ წესდება უფრო ხანგრძლივი საპრეტენზიო ვადები, რომელთაც საგარანტიო ვადებს უწოდებენ.
საგარანტიო ვადებში განასხვავებენ ვარგისიანობის და ტრანსპორტაბელურობის ვადებს. ვარგისიანობის ვადები წესდება კვების პროდუქტებზე, მედიკამენტებზე , საპარფიუმერიო – კოსმეტიკურ და სხვა ნაწარმზე.
ტრანსპორტაბელურობის ვადა არის ის დრო , რომლის განმავლობაში გარანტირებულია პროდუქციის თვისებების შენარჩუნება მისი დადგენილი წესით ტრანსპორტირების დროს.

• ვადები
• კოდექსი
• ხანდაზმულობა